Jak urządzić bezpieczne i wygodne mieszkanie dla seniora?
Postanowiłeś sprowadzić do siebie starszego rodzica i chcesz urządzić mu pokój? A jeśli senior ceni sobie prywatność oraz samodzielność? Woli mieszkać osobno, ale ze względu na zdrowie ciężej mu się poruszać po domu czy mieszkaniu i korzystać ze sprzętów?
Dwoje architektów, dr inż. arch. Agnieszka Cieśla i dr inż. arch. Jan P. Cieśla, we współpracy z Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego stworzyli przewodnik “Cechy bezpiecznego mieszkania seniora”.
1. Zmiany w życiu seniora
Wpadasz w odwiedziny do rodziców, dziadków, sąsiadów. Posiedzisz chwilę, wypijesz herbatę, porozmawiasz i wychodzisz. Czy w tym czasie zauważyłeś, że na podłodze są okruszki, okna od długiego czasu nie były umyte, a w kuchni większość rzeczy leży na blacie zamiast być schowana w dolnych szafkach? Zapytałeś kiedy senior ostatnio wychodził z domu albo czy z kimś się spotkał towarzysko?
Podobno im człowiek jest starszy, tym trudniej mu dostosować się do zmian. I nagle po 65. roku życia przechodzi na emeryturę, ma znacznie mniej pieniędzy co miesiąc niż do tej pory, zdrowie zaczyna sprawiać więcej problemów, dzieci dawno się wyprowadziły i nierzadko mieszka sam. Taka drastyczna zmiana może być szokiem dla osób, które się do niej nie przygotowały.
Spójrz na życie seniora z jego punktu widzenia:
- dotychczasowe mieszkanie może być za duże odkąd dzieci się wyprowadziły,
- zmieniają się potrzeby ergonomiczne i higieniczne, rośnie wrażliwość na bariery architektoniczne i czynniki szkodliwe dla zdrowia,
- koszty utrzymania mieszkania stanowią większe obciążenie odkąd przestał pracować zarobkowo,
- więcej czasu spędza w domu, ponieważ ma mniej powodów do wychodzenia (nie musi jechać do pracy, rzadziej ma coś do załatwienia poza domem).
Im starszy albo bardziej schorowany senior, tym więcej ograniczeń sprawia mu trudność. Mogą to być:
- problemy z poruszaniem się, chwytaniem, manipulowaniem, wyciąganiem ramion;
- słaby wzrok, słuch, inne odczucie temperatury (np. uczucie chłodu w związku z problemami z krążeniem), zawroty głowy, zaburzenia równowagi;
- wrażliwość na zanieczyszczenia powietrza, kurz, środki chemiczne, alergeny;
- zaburzenia orientacji w przestrzeni i czasie, wahania nastroju;
- zaburzenia pamięci.
2. Utrudnienia w mieszkaniu u siebie
Przykładowy senior spędza coraz więcej czasu sam przed telewizorem, rzadko wychodzi, bo w bloku nie ma windy. Im mniej się rusza, tym bardziej boli go kręgosłup i stawy, ciężko mu sprzątać czy schylić się, żeby wyjąć rzeczy z dolnych szafek. Siedzi głównie w jednym pokoju. Reszta mieszkania jest nieużywana, albo zamienia się w magazyn rzeczy, które dobrze mieć pod ręką. Ciężko mu wstać z łóżka, bo jest za niskie. Ciężko wejść do wanny, bo trzeba wysoko podnieść nogę i uważać, aby się nie poślizgnąć.
Zmiana kondycji fizycznej i zdrowotnej seniora oraz dostępnego budżetu może sprawić, że pewne cechy mieszkania zaczynają stanowić dla niego problem:
- bariery architektoniczne, np.
- schody,
- korytarze,
- elementy, o które można się potknąć, zahaczyć lub na nich poślizgnąć (dywany, śliskie płytki, wystające wieszaki na ubrania i klamki),
- zbyt wąskie przejścia, by przejechać wózkiem,
- głęboka wanna,
- trudno dostępne łóżko,
- kuchnia węglowa,
- okna i drzwi, które ciężko otworzyć.
- poczucie samotności lub braku poczucia bezpieczeństwa, np.:
- dom w dużej odległości od sąsiadów,
- anonimowość mieszkańców budynków wielorodzinnych (typowa szczególnie dla dużych miast).
- koszty utrzymania
- zbyt wysokie opłaty w porównaniu do wysokości emerytury i oszczędności,
- utrzymanie nieruchomości – sprzątanie, remonty, dbanie o ogród itp.
3. Urządzamy
Idealne mieszkanie dla seniora powinno być: bezpieczne, wygodne, łatwe w utrzymaniu.
W mieszkaniu można wyznaczyć kilka tras, którymi najczęściej się poruszamy:
- sypialnia – toaleta,
- pokój dzienny – kuchnia,
- pokój dzienny – wejście do mieszkania,
- pokój dzienny – balkon lub taras.
Na tych ścieżkach komunikacyjnych trzeba zadbać o to, aby:
- było wystarczająco dużo miejsca, aby przejść lub przejechać wózkiem,
- nie było ślisko,
- nie było zbyt ciemno,
- żadne przedmioty nie stanowiły zagrożenia potknięcia się.
Zwróć też uwagę czy użyte w mieszkaniu materiału są trudnopalne (np. popularne kiedyś styropianowe kasetony na suficie to śmiertelne zagrożenie w razie pożaru), nie mają ostrych krawędzi i są odporne na uderzenia (np. szklane szyby w drzwiach, szafkach, stoliki).
Dla bezpieczeństwa możesz zainstalować też czujniki gazu, dymu i czadu. Istnieją też czujniki zalania.
Reklama
Mieszkanie powinno być również dostępne dla służb ratowniczych. Jeśli np. w oknach są kraty, a drzwi zewnętrzne są podwójne, może to opóźnić lub uniemożliwić udzielenie pomocy.
Gdy zadbasz o bezpieczeństwo w mieszkaniu, rozejrzyj się czy jest ono również wygodne. Czy jest możliwość regulacji temperatury (komfort termiczny)? Czy nie słychać hałasu z zewnątrz, od sąsiadów i czy nie ma echa (komfort akustyczny)? Czy powietrze w mieszkaniu jest czyste i ładnie pachnie (komfort olfaktoryczny)? Czy jest wystarczający dostęp światła dziennego, a oświetlenie sztuczne ma wystarczającą moc i odpowiednią barwę (komfort świetlny)? Czy meble są łatwo dostępne i bezpieczne?
Źródło: https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2018/11/Cechy-bezpiecznego-mieszkania-seniora.pdf Dostęp 30.01.2023)
Z kolei na łatwość utrzymania mieszkania wpływ ma m.in. jego rozmiar – im większe mieszkanie, tym większy czynsz, podatek od nieruchomości oraz większa powierzchnia do sprzątania i remontowania.
Warto również, aby zainstalowane instalacje (ogrzewanie, instalacja wodociągowa i oświetlenie) i sprzęty (np. płyta grzewcza, piekarnik, czajnik, pralka), były bezobsługowe (lub w przypadku sprzętów łatwe w obsłudze) i tanie w długoterminowym utrzymaniu (np. energooszczędne).
Powierzchnie takie jak podłogi, szafki, kafle na ścianach powinny być łatwe w czyszczeniu.
Więcej szczegółowych wskazówek znajdziesz w przewodniku “Cechy bezpiecznego mieszkania seniora”: https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2018/11/Cechy-bezpiecznego-mieszkania-seniora.pdf
Reklama
